GAP Nedir?



Gap denilince aklımıza kapanış ve açılış arasındaki büyük fiyat boşlukları gelse de aslında durum tam olarak böyle değildir. Piyasada yanlış mı kullanılıyor?

Elbette hayır. Yanlış diyemem ama onu genellikle büyük boşluklar için kullandıklarından dolayı hepimizin aklında bu şekilde yerleşip kalıyor. Cuma akşam 10,00’dan kapanıp Pazartesi 10,30’dan açılsa bu bile gaplı açılışa bir örnektir. Bu açılışın illa 11,00 dan olmasına gerek yok. Yani özetle kapandığı nokta ile açılış arasında oluşan fiyat farklılığıdır.


Yeni Başlayanlar İçin Borsa

Borsaya Yeni Başayacaksanız!!



Borsada yatırım yapmaya yeni başladıysanız veya başlayacaksanız eğer piyasa kötü ise çok şanslı bir dönemdesiniz. Piyasa kötü sen ne diyorsun diyenler de olacak. Bunu söyleme sebebim ayı piyasası bu işi öğrenmek için daha güzel bir dönem olamaz. Çünkü kimse kaybetmeden kazanmayı öğrenemiyor. Ben borsada yatırım yapmaya başladığım dönemde herkes çok iyi para kazanıyor diye girdim ve en büyük darbeyi de ayı piyasasının ne olduğunu bilmediğim, bu dönemi yaşamadığım için yedim.
Öncelikle bu işe bulaştıysanız ve nasıl yatırım yapılır, nasıl para kazanılır öğrenmek istiyorsanız acele etmemeniz gerekli. Günlük işlem yaparım parayı bulurum diyorsanız da onu aklınızdan hemen silin. Kısa vade/günlük işlem yapmak yerine en azından bir şeyler aklınızda oturana kadar haftalık grafikle işlem yapmanız size bu işi daha az kayıpla öğrenme fırsatı sunacaktır. Bunun nasıl yapılacağını ise profilimde paylaşacak kadar güvendiğim söz konusu siteden öğrenebilirsiniz.
Konumuza dönelim, eğer sanal hesap açıp para kazandınız ve kendinize güveniyorsanız yol yakınken geriye dönün, ortada olmayan bir para ile yatırım yapıp kazanmak en kolayı çünkü psikolojinizi o ortamda doğru yönetmeniz kadar normal bir şey yok. Psikoloji mi? Onunla ne ilgisi var diyeceksiniz. Bunu şöyle düşünün; gerçek hayatta eline hiç silah almamış birisi çok iyi eğitimli bir komandoyu bilgisayar oyununda rezil edebilir ama gerçek hayatta silahın patlama sesi dahi o kişinin sinir krizi geçirmesine sebep olabilir. Bu söylediğime elbette karşı çıkanlar, ya kardeşim bu iş psikolojik değil, pratik yapmakla ilgili diyenler de elbette olacaktır. Böyle düşünen varsa yıllarca sanal hesaplar üzerinden pratik yapsın sonra gelip gerçek para ile yapsın o zaman tekrar tartışırız. Yatırım yapacağı hisseye temel analiz ile karar verenler bu işin psikolojik boyutundan oldukça uzak kalıyorlar. Ama teknik analizle yatırım kararı alıyorsanız psikolojik harbe hazır olun.
Gelelim teknik analiz mi, temel analiz mi sorusunun cevabına: teknik analiz üstadlarının büyük bir çoğunluğu tekniğin haber gelmeden önce bunu fiyatladığını söylerler ve bence de bu konuda kesinlikle haklılar. Bu ne demek? Hisse ile ilgili haber daha siz duymadan önce grafik üzerinde yukarı veya aşağı yönlü, haberin niteliğine bağlı olarak hareket olacaktır. Yani piyasanın büyük oyuncuları veya patron haber açıklanmadan önce pozisyon almış oluyorlar. Ama bu demek değil ki temel analiz hiçbir işe yaramaz, tamamen vakit kaybı, asla! Kafanızı çok karıştırmamak adına bu konuda güvendiğim @osman_ozen1 abimizin yöntemini tavsiye edebilirim. Kendisi temel analiz ile yatırım yaparak bu işten para kazanılabileceğinin ispatıdır.
Teknik önceden haberi fiyatlıyorsa benim temel analizle işim olmaz diye de düşünmenizi istemem. Çünkü temel analiz yapanlar bu işe belli dönemlerde yoğun mesai harcasalarda geriye kalan zamanlarda ellerinde çekirdekle teknikçilerin savaşını izlerler. Adam hesabını kitabını yapmıştır, beklentisi bellidir ve ne haber gelirse gelsin keyfini kaçıramaz. Yok f35 programından çıkarılmışız, yok s400 almışız vs onu ilgilendirmez. Onu ilgilendirecek olan tek şey şirketin genel mali durumudur çünkü haberin etkisi sınırlıdır. Peki madem temel analiz böyle iyi bir şey de neden teknikle uğraşıyorsun dediğinizi duyar gibiyim. Bunun cevabı basit; bu işin heyecanını seviyorum. Benim öyle çok büyük para hırsım falan yok. Öyle olsaydı sınırlı bir bütçe ile yatırım yapmak yerine 2 yıldır rakamı artırırdım. Ben genel itibariyle hisseleri günlük en fazla 2-3 haftalık takip eden birisiyim. Ama bu kadar zamanda kazandım mı derseniz sadece portföy rakamı olarak artıda olduğumu söyleyebilirim. Enflasyon hesabına göre zararda olduğum ise kesin. Çünkü o kadar çok hata yaptım ve halen daha yapıyorum ki kaybettiklerim kazancımı siliyor ben ise yaşadığım heyecanla kalıyorum. Peki portföy rakamınız ne olmalı? Kaybettiğinizde sizi yıkmayacak, üzmeyecek, eşinizle sorun yaşayıp mutluluğunuza gölge düşürmeyecek düzeyde olmalı. Hiçbir şey sizin mutluluğunuzdan, sağlığınızdan daha önemli değildir. Öyle bir piyasamız var ki 4 tane pikap aracın savaş çıkartıp piyasayı altüst ettiğine şahit oldum. O yüzden borsada özellikle teknik analiz yöntemi ile yatırım yapacaksanız rakamı düşük tutun. Sonuçta buradan geçiminizi sağlayacak değilsiniz. Teknik analiz öğrenmek için ise size onlarca sayfa tavsiye edebilirim ama yine kafanız karışmaması adına,tek bir kişi önerim olacak profilimde yer alan sitenin sahibi @borsaninizinden kendisi DM’lere dahi elinden geldiğince bıkmadan cevap verir ama siz yine de fazla zorlamayın. Siteye girin ve önce baştan sona kadar okuyun. Kafanıza takılan birçok sorunuzun cevabını bulacaksınız. Kendisi hisse tavsiyesi vermekten ziyade bu işi öğretmenin gayesindedir. O yüzden derdiniz tüyo almaksa bunun için yüzlerce kişi ve yüzlerce sayfa var. 
Teknik ya da temel hangisine karar verirseniz verin ama mutlaka kendi bireysel sisteminizi, stratejinizi oluşturun. Çünkü herkesin bildiği bir yöntem eninde sonunda patlayacaktır ve bırakın size kazandırmayı daha ziyade kaybettirecektir. Son olarak; paralı vip grup vs işlerinden de uzak durun. İçlerinde mutlaka para kazandıranları vardır ama o riske girilip başkasının söylediği hisseye, hele hele bu işi hiç bilmiyorsanız girilir mi? Kesinlikle girilmez! Çoluğunuzun çoçuğunuzun rızkını kimseye kaptırmayın. Bu işi öğrenmek için zaman, emek, ve para harcamanız gerekli. Eğer öyle olmasaydı ülkede fakirlik diye bir şey kalmaz hepimiz zengin olurduk.

Üstadların da söylediği gibi unutmayın bedava peynir fare kapanında olur!

@arcura32 'nim borsa ile ilgili tecrübelerinden bir yazı.


F/K Fiyat/Kazanç Oranı Nedir?

F/K Oranına Bak Hisseni Al


Genel anlamda fiyat/kazanç oranı bir şirketin edeceği her 1 TL kar için yatırımcının ne kadar ödeme yapması gerektiğini göstermektedir. Örnek olarak F/K oranı 25 olan bir şirket düşünürsek şirketin hisse başına elde edeceği her 1 TL'lik kar için yatırımcıların 25 TL ödemeye razı olduğunu göstermektedir.
Örnek ABC Ltd.Şti. firmasının net karı 1.500.000 TL olsun, ödenmiş sermayesi ise 1.000.000 olsun

  • Bu durumda hisse başına karını bulalım

Hisse başına kar= 1.500.000/1.000.000=1.5 TL olarak bulunur.

  • Bu bilgiler ışığında şirket ile ilgili F/K oranını hesaplayacak olursak

ABC şirketine ait hisselerin piyasada 7.5 TL'ye işlem gördüğünü varsayalım. O zaman fiyat kazanç oranı hesaplaması şu şekilde olacaktır.

F/K Oranı=Hisse Fiyatı/Hisse Başına Kar
F/K Oranı=7.5/1.5=5 TL Olarak bulunur

Fiyat kazanç oranı bize şirketin çıkarttığı hisselerin fiyatının üzerinde mi yani pahalı mı yoksa piyasa fiyatının altında mı yani ucuz mu olduğunu net bir şekilde göstermektedir. Yukarıdaki örnekte çıkan 5 fiyatına bakacak olursak hisse başına düşen kar 1.5 TL çarpılınca 7.5 TL elde edilir. Eğer 7.5 rakamı sektörde ki şirketlerin hisse fiyatının üzerinde ise ilgili hissenin pahalı olduğunu, piyasa fiyatının altında ise ucuz olduğunu göstermektedir. Diğer taraftan fiyat kazanç oranının yüksek olması firmanın şimdiki karını düşük olduğunu ancak ilerleyen zamanlarda yükseleceği fikrini de vermektedir.

Bir Mum'un Anatomisi

Mum'lar bir gövde ve varsa gövdenin aşağısında-üstünde oluşan gölgelerden oluşurlar. Bunu hepimiz biliyoruz sanırım. Şimdi bu gövde ve gölgeler bize ne diyor onu irdeleyelim biraz.
Aşağıda günü yükseliş ile tamamlamış bir mum şeklini görüyorsunuz. Günü 17,85 ile açmış gün içersinde 17,54  kadar düşmüş ama tekrar yükselmiş bi ara 18,44 kadar yükselmiş ama günün sonunda 18,27 de kapatmış.

Şimdi bu mumlara saatlik periyotta bakalım. Aşağıda solda bulununan büyük mum günlük mum, kesikli çizginin sağında olan mumlarsa soldaki büyük mumum saatlik mumu. Açılış saatinden kapanış saatine kadar fiyat hareketlerini görüyorsunuz.




Hareketli Ortalamalar

Hareketli Ortalamalar Giriş

Hareketli ortalamalar teknik analiz yapan her trader'ın kullandığı araçlardan biridir. Zaten bu işi yapan herkesin grafiklerinde mutlaka bulunması da gerekir.
Hareketli ortalamalar indikatörlerin ana kaynağıdır ve hepsi de hareketli ortalamaları baz alır.
Hareketli ortalamaları basitçe anlatmak gerekirse; bir hissenin beş gün içerisindeki kapanış fiyatlarının toplamının yine beş'e bölünmesi ile elde edilen veridir.
Hemen bunun gözünüzde daha iyi canlanması için aşağıdaki grafiği bir inceleyin. Burada bir hissenin beş günlük fiyat hareketleri bulunmakta. Grafikteki sarı çizgi basit hareketli ortalamayı göstermektedir.

MA(5)=7,27+7,46+7,55+7,58+7,72=38,58
MA(5) =38,58/5=7,52
Geriye doğru her beş günde bir hesaplamalar yapılarak grafiğe yansır. Bu hesaplalamalar 5dk'lık tan 15 dk'lığa, 1 saatten haftalığa kadar çıkartılabilir. Hesaplama şekli aynıdır. 5 dk'lıkta son 5 dk fiyat toplanarak beş bölünür ortalama fiyat bulunur grafiğe yansır. saatlikte son beş saat haftalıkta son 5 hafta vs. 
Şimdi gelelim bu veriyi nasıl kullanacağız. Tek başına bu veri anlamsız ama hesaplamalar yapıldıkça ve bu veriler birbirine bağlanıp grafik üzerinde gösterildiği zaman anlamlı bir veri oluşur. Aşağıda grafik üzerinde THYAO hissesinin 50,100 ve 200 günlük basit ortalamasını görüyorsunuz. 50 günlük ortalamalara nasıl tepki verdiğini görün. Bazen destek bazen de direnç olarak çalışmış. Aynı şekilde 100 ve 200 günlük ortalamalar da. 




Temel Mum Çubuklar


Temel Mum Çubukları


Kısa Yeşil Mum

Tanınma Kriterleri:

  • Mum çubuğunun gövdesi kısa ve yeşildir.
  • Gölgelerin uzunluğu önemsizdir.


Gün içerisinde sınırlı alımlar olan, günlük fiyat hareketlerinin sınırlı kaldığı kısa bir yükseliş mumudur. Mum çubuğunun gövdesi kısadır. Gölgelerin uzunluğu önemsizdir.Hissenin gidişatı konusunda karar vermek için tek başına yetersizdir. Diğer komşu mumların durumuna da bakmak gereklidir.

Orta Uzunlukta Yeşil Mum

Tanınma Kriterleri:

  • Mum çubuğunun gövdesi orta uzunlukta ve yeşildir.

Gün boyunca hisseyi alıcıların kontrol ettiğini gösteren bir mumdur. Alım yönünde bir baskının olduğunu anlıyoruz. Mumun gövdesi orta uzunluktadır. Gölgelerin uzunluğu önemsizdir. 
Hissenin yönü konusunda tek başına karar vermede yetersizdir. Komşu mumlara bakarak karar verilmelidir. 


Uzun Yeşil Mum

Tanınma Kriterleri:

  • Mum çubuğunun gövdesi uzun ve yeşildir
  • Gövde diğer mum çubuklarına göre çok daha uzun olmalıdır.
Gün boyunca alım yönünde bir baskının olduğunu gösterir bize. Alıcıların çok iştahlı olduğunu anlıyoruz.
Genel olarak hissenin yükselişe geçtiğini bize söylese de tek başına karar vermek bizi yanıltabilir. Komşu mumlara bakarak karar verilmelidir.


Yeşil Marubozu

Tanınma Kriterleri:

  • Mum çubuğunun gövdesi uzun ve yeşildir.
  • Alt ve gölgeleri yoktur. 
Her iki ucunda da gölgesi olmayan aşırı yükselmiş bir piyasayı ifade eder. Mumun gövde boyu diğer mumlara göre aşırı uzun olmalıdır. Açılış ve kapanış fiyatları o günün en yükseği ve en düşüğüdür. Yani seansın açılışından kapanışına kadar alıcıların bu hisseyi almaya devam ettiğini söyler bize. Bu mum çubuğu genel olarak yükselişe işaret eder. Ancak, daha geniş teknik resim içindeki konumu da önemlidir.


Yeşil Açılan Marubozu

Tanınma Kriteri:

  • Gövdesi uzun bir yükseliş mumudur.
  • Alt gölgesi yoktur fakat üst gölgesi vardır.
Gün boyu alıcıların piyasayı kontrol ettiğinin ve aşırı alımın olduğunu söyler bize bu mum formasyonu. Fakat kapanış günün en yükseğinden değilde biraz aşağısından kapanmıştır. Bize anlamlı bir yükselişi gösterse de eğer bu yükseliş hissenin yükseliş trend tepesinde oluşursa hissenin doyum noktasına ulaştığını da gösterebilir. Tek başına bakılarak karar verilmez. Teknik durum göz önüne alınarak karar verilmelidir. 

Yeşil Kapanan Marubozu

Tanınma Kriterleri:

  • Gövdesi uzun bir yükseliş mumudur.
  • Üst gölgesi yoktur fakat alt gölgesi vardır.
Yeşil Kapanan marubozu hissenin açılış fiyatından kapanışa kadar alıcıların hakim olduğunu gösterir bize. Hisse ilk seansta açılış fiyatının altına düşse de daha sonra ikinci seanstan itibaren yüksek derece alıcıların alımıyla kapanış fiyatında üste gölge bırakmadan kapanmıştır. Daha sonraki günlerde yükseliş devam edebileceği gibi tersi durum da sözkonusu olabilir. 


Kısa Kırmızı Mum

Tanınma Kriterleri:

  • Gövdesi oldukça kısa ve kırmızıdır
  • Üst ve alt gölgeler önemsizdir

Satış baskısının zayıfta olsa devam ettiğini gösteren  ve fiyat hareketlerinin sınırlı kaldığı bir mum çubuktur. Tek başına karar vermede etkisizdir. Satış baskısının devam edebileceği gibi tersi durum da oluşabilir. Komşu mumların durumuna bakılmalıdır.

Normal Kırmızı Mum

Tanınma Kriterleri:
  • Gövde normal uzunluktadır.
  • Alt ve üst gölgeler önemsizdir.
Satış baskısının hissedildiği, açılıştan kapanışa kadar satıcıların hakim olduğunu gösteren bir mumdur. 

Kırmızı Uzun Düşen Mum

Tanınma Kriterleri:
  • Gövde diğer mumlara göre oldukça uzundur
  • Alt ve üst gölgeler vardır
Gün boyu yoğun satış baskısının olduğunu gösteren bir mumdur. Satıcıların hakim olduğu ayı piyasasının baskın olduğunu anlıyoruz. Tam anlamıyla bir panik satışı vardır diyebiliriz. Gün içerisinde piyasa açılıştan biraz yukarı gidebildi ise de daha sonra aşağı düşmüştür.


Kırmızı Marubozu

Tanınma Kriterleri:
  • Gövde diğer mumlara göre oldukça uzundur
  • Alt ve üst gölgeler yoktur
Açılış fiyatıdan hiç yukarı gidemeden devamlı düşen ve en son gördügü fiyattan kapanan bir piyasa olduğunu görüyoruz. Görüldüğü gibi alt ve üstte hiç gölgesi yoktur. 

Kırmızı Kapanan Marubozu

Tanınma Kriterleri:
  • Gövde diğer mumlara göre oldukça uzundur
  • Sadece altta gölge vardır.
Açılış fiyatından yukarı gidemeden devamlı düşen  bir piyasa. Gün içerisinde alt göldesinden anlaşılaçağı gibi biraz alım olmuş ve açılış fiyatından oldukça aşağda bir fiyattan günü kapatmış.



Kırmızı Açılan Marubozu

Tanınma Kriterleri:
  • Gövde diğer mumlara göre oldukça uzundur
  • Sadece üstte gölge vardır.
Açılış fiyatından yukarı gitmiş fakat gün içerisinde satıcılar baskın çıkarak aşağı düşmüş bir piyasa. Üst gölgesinden anlaşılacağı üzere satıcıların baskın çıkması ile düşüş başlamış ve açılış fiyatının altına düşmüş. Alt gölge yok. Yanı fiyat gördüğü en dip noktadan kapanmış. 

Özel Mum Çuklar İçin Tıklayın....

Mum Grafiklere Giriş

Mum Grafikler (Candlestick Charts) Giriş





Mum grafikler bir hissedeki fiyat hareketlerini görselleştiren grafiklerdir. Yukarıdaki görselde düşen bir hissenin (kırmızı mum) fiyat hareketlerini ve yükselen bir hissenin (yeşil mum) göstermektedir. Genelde günlük bakılsa da 5 dk'lıktan 1 saate, 1 haftalıktan aylığa kadar bir periyotta mum grafiklerine bakarak o hissenin dk da haftada ve ay'da yaptığı fiyat hareketlerini izleyebilirsiniz. Aşağıdaki grafikte ASELS hissenin günlük grafiğini görmektesiniz.


ASELS


Kırmızı mumlar o günün düşüş ile kapadığını, yeşil mumlar ise yükseliş ile kapadığını bize söylemektedir. Tabi ilerleyen bölümlerde mumların uzunlukları, açılış ve kapanış fiyatları, gölge uzunluk ve kısalıklarının vs. bize daha fazla şeyler söylediğini göreceğiz. Şimdilik kırmızı mumun düşüş, yeşil mumun ise yükseliş olarak günü bitirdiğini bilelim. Bir de mumların üstünde ve altında uzanan gölgeler var. Onlar ise o günün içersinde hissenin en yüksek ve en düşük fiyat hareketlerini gösterir.



Günün sonunda yani seansın bitiminde hisse açılış fiyatından yukarıda kapandı ise yeşil mum oluşur. Kapanış fiyatı yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi açılış fiyatının üstündedir. Yukarıdaki ve aşağıda oluşan gölgeler ise gün içerisinde hissenin ulaştığı en yüksek ve en düşük fiyatlardır. 



Günün sonunda yani seansın bitiminde hisse açılış fiyatından daha aşağıda kapandı ise kırmızı mum oluşur. Açılış fiyatı yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi kapanış fiyatının altındadır. Yukarıdaki ve aşağıda oluşan gölgeler ise gün içerisinde hissenin ulaştığı en yüksek ve en düşük fiyatlardır.

Bir Günlük Mum'un Gün İçerisindeki Hareketleri

Mum Grafik Nasıl Okunur?

Bir Yükseliş Mum'u

Şimdi konuyu biraz daha detaylandıralım anlamanız bakımından. Birkaç mum örneği vererek çalışalım. Aşağıdaki şekilde bir hissenin günlük fiyat hareketlerini görüyoruz. Mum yeşil bir mum dolayısı ile günü yükseliş ile bitiren bir mumun hareketi olduğunu anlıyoruz. Başka ne diyor bu mum bize;


  • Hissenin açılış fiyatının 17.85 olduğunu söylüyor
  • Daha sonra hissenin gün içerisinde düşüşe geçtiğini ve en son 17.54 'u gördüğünü söylüyor
  • Başka ne diyor bu mum bize. Gün içerisinde yükseliş yaşandığını ve hissenin 18.44' kadar yükseldiğini söylüyor.
  • Ve en son olarak kapanışta 18.44 fiyatından hissenin günü bitirdiğini Söylüyor. 
Gördünüz mü? Tek mum bize neler anlatıyor. 




Bir Düşüş Mum'u


Yine aşağıdaki resimde günü düşüş ile kapatmış bir hissenin mumu var. Bakalım bu mum bize neler söylüyor.

  • Hissenin açılış fiyatı 7.67 tl.
  • Önce alıcılar devreye girmiş ve hisse fiyatı 7.70 tl'ye çıkmış.
  • Burada kar satışları başlamış. Yeni satıcılar ortaya çıkmış ve hisse 7.70 fiyatının üstüne çıkamamış ve açılış fiyatının yani 7.67 tl'nin de altına düşmüş.
  • Buradan da satışlar hızla çoğalmış.
  • Bu mum bize satışın ertesi gün de devam edebileceğini söylüyor. 


Gördünüz mü? Tek bir mum bize neler söylüyor. Daha da söyleyecek çok şeyleri mumların. İki mum yanyana gelince farlı bir anlam taşıyor. Gölgelerin uzunluğu, kısalıgı, alttaki ve üsteki gölgelerin uzunluklaru vs. Ama bu konular ileri seviye konular. Hepsini anlatacağım. Meraklanmayın.